In twee vrijwel identieke kwesties oordeelde de GPO recent dat het aflopen en niet opnieuw aanvragen van een toelaatbaarheidsverklaring in praktische zin leidt tot verwijdering van de school. Uit de jurisprudentie van de GPO blijkt dat de commissie het niet vinden van een andere passende school die bereid is om de leerling toe te laten altijd sanctioneert omdat dit strijdig is met de wettelijk voorschriften die bedoeld zijn om thuiszitten van de leerling tegen te gaan.

De GPO oordeelt in deze zaken echter anders. De commissie stelt dat het verwijderen van een leerling terwijl geen andere school voor de leerling beschikbaar is, een dermate ernstige inbreuk op het recht op onderwijs vormt dat de commissie een dergelijke beslissing “intensief” toetst.
De GPO stelt – en dat is nieuw - dat er een actueel, onafhankelijk, deskundig gevalideerd beeld over de onderwijs(on)mogelijkheden moet zijn, voordat een verwijderingsbeslissing genomen kan worden. De commissie trekt hier een parallel met het vragen van vrijstelling van Leerplicht wegens lichamelijke of psychische redenen van het kind. De Leerplichtwet 1969 vereist een actuele (niet ouder dan drie maanden) en onafhankelijke verklaring van een academisch gevormde pedagoog, arts of psycholoog, die niet bij de begeleiding van de leerling betrokken is geweest. De commissie geeft aan dat een dergelijk deskundigenoordeel aan het samenwerkingsverband kan worden gevraagd.
Naast de verklaring dient de verwijderingsbeslissing te rusten op de verifieerbare zienswijze van de afdeling Leerplicht en die van de Inspecteur Speciaal Onderwijs. Tot slot dient te zijn nagegaan of de leerling in de regio elders passend onderwijs kan worden geboden.

Betekent dit nu dat een schoolbestuur bij een (voorgenomen) verwijderingsbeslissing altijd een dergelijke verklaring moet overleggen? Nee, er zal nog steeds invulling moeten worden gegeven aan de zorgplicht door een andere passende school te vinden. Maar in een voorkomende kwestie waarin vaststaat dat de leerling niet meer leerbaar is, geeft de door de GPO voorgeschreven lijn uitkomst.

Uitspraak GPO 53198

Uitspraak GPO 52375