Onderwijsinstellingen gebruiken vaker foto’s voor diverse doeleinden. Bijvoorbeeld ter ondersteuning van lesmateriaal in de klas, maar ook op social media/website van de onderwijsinstelling. Het is goed dat onderwijsinstellingen zich realiseren wanneer foto’s wel en niet gebruikt mogen worden en wanneer er dus sprake is van een inbreuk op auteursrechten van de rechthebbenden. Wordt er namelijk inbreuk gemaakt, dan kan dit financiële gevolgen hebben.

Het auteursrecht is het recht om een werk openbaar te maken en te verveelvoudigen. Maakt iemand een werk, bijvoorbeeld een foto, dan heeft de maker automatisch het auteursrecht. Dit hoeft dus nergens geregistreerd te worden. Degene met het auteursrecht bepaalt aldus wie het werk mag gebruiken en de voorwaarden waaronder. Eén van deze voorwaarden is vaak een financiële vergoeding.

In artikel 16 Auteurswet is de zogenaamde ‘onderwijsexceptie’ opgenomen. In het kort betekent deze onderwijsexceptie dat als auteursrechtelijk beschermd werk gebruikt wordt voor onderwijsdoeleinden dit auteursrechtelijk beschermd werk gebruikt mag worden zonder toestemming. Wel is er dan doorgaans een billijke vergoeding verschuldigd.

Onderwijsinstellingen hoeven deze billijke vergoeding niet zelf af te stemmen met de rechthebbenden van de auteursrechten. De PO-raad en de VO-raad hebben voor het primair respectievelijk voortgezet onderwijs afspraken gemaakt met vertegenwoordigers van auteurs: de repro-, afkoop of onderwijsregeling. Via de website https://www.onderwijsenauteursrecht.nl/ kunnen onderwijsinstellingen nagaan of er een vergoeding verschuldigd is en of er toestemming moet worden gevraagd.

De onderwijsexceptie is uitdrukkelijk niet van toepassing als met het gebruik van auteursrechtelijk beschermd werk geen educatief doel wordt gediend. Een foto van het internet afhalen en gebruiken op de website van de school of social media profielen van de school voor promotiedoeleinden mag dus niet zomaar. Wij adviseren scholen in dat geval om foto’s te gebruiken van websites waarop foto’s worden aangeboden waarbij de rechthebbende toestemming heeft gegeven om deze gratis te gebruiken. Dit voorkomt onnodige kosten!